Khi  dạy Việt Ngữ cho các em học sinh, tôi thấy có vài phụ huynh ngần ngại chỉ cho con mình học xong giờ Giáo Lý rồi xin về mà không muốn học thêm  giờ Việt Ngữ. Trước đây tôi cũng đã có nhiều bài viết về lợi ích của  việc học hai ngôn ngữ. Hôm nay đọc được một tài liệu tương đối ngắn mà  lại rất đầy đủ nên xin lược dịch và tóm tắt những ý chính của bài.

Trước  đây người ta vẫn thường nghĩ việc học ngôn ngữ thứ hai ở lứa tuổi đang bắt đầu lớn lên có thể khiến trẻ bị lẫn lộn, nhầm lẫn. Từ đó ngăn trở  việc học đọc và học viết sau này. Nhưng các nhà nghiên cứu về việc học song ngữ đã đưa ra những kết luận hoàn toàn trái ngược và đáng kinh  ngạc.

Đó là việc học đồng thời hai ngôn ngữ giúp trẻ em trở nên linh hoạt, thông minh, và có khả năng tập trung cao hơn. Barbara Lust, một chuyên gia ngôn ngữ và tâm lý phát triển về trẻ em cho rằng khả năng tập trung  cao là chìa khóa cho sự thành công trong học tập và là biểu hiện cao nhất của khả năng sẵn sàng đi học ở trẻ mầm non.

1- Học hai ngôn ngữ giúp trẻ thông minh hơn:

Theo kết quả nghiên cứu 5 năm của Trung Tâm Nghiên Cứu Ngôn Ngữ  Cornell, học sớm ngôn ngữ thứ hai không ảnh hưởng gì đến sự phát triển  trí tuệ của trẻ, ngược lại giúp trẻ tập trung chú ý tốt hơn trong khi  học, so với trẻ chỉ biết học một ngôn ngữ chính thống. Ngoài ra, ngôn  ngữ thứ hai còn hỗ trợ ngôn ngữ chính nếu được giới thiệu sớm và bằng  phương pháp phù hợp. Việc học ngoại ngữ còn giúp trẻ diễn đạt ngôn ngữ  chính đúng ngữ pháp, rõ ràng, mạch lạc hơn.

Barbara Lust và đồng nghiệp, tiến sĩ Sujin Yang, đã công bố kết quả nghiên cứu của mình trên các tạp chí khoa học nổi tiếng. Tiến sĩ Sujin  Yang đã nghiên cứu quá trình học ngôn ngữ của trẻ em hơn 30 năm, với  trên 20 ngôn ngữ của các nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Bà chỉ ra rằng trẻ em có thể tiếp thu hơn một thứ tiếng cùng một lúc rất tự nhiên,  thoải mái hơn chúng ta tưởng. Trẻ mầm non có thể học rất nhanh ngôn ngữ  thứ hai khi được “tắm” trong môi trường ngôn ngữ thường xuyên, tích cực  mà chúng đang học.

Ngoài ra, các nghiên cứu còn đưa ra những bằng chứng về lợi ích khác mà trẻ có được khi học song ngữ (being bilingual). Đó là:

- Phát triển tốt hơn về kỹ năng xã hội từ sự được tiếp cận nền văn hóa  khác trên thế giới, giúp kỹ năng giao tiếp linh hoạt và tâm thế tự tin.

- Kỹ năng phát âm tốt hơn cho cả hai ngôn ngữ.

- Khả năng quan sát, đối chiếu, so sánh linh hoạt do trẻ luôn chuyển dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ kia.

Từ khi mới sinh tới 6 tuổi là giai đoạn thích hợp nhất cho việc học  song ngữ. Qua giai đoạn này người dạy phải cố gắng nhiều hơn nhưng hiệu  quả sẽ kém hơn.

2-Điều kiện cho việc học ngôn ngữ thứ hai (Việt ngữ) hiệu quả:

- Hãy cho trẻ “tắm” (tiếp xúc thường xuyên) trong cả môi trường sử dụng cả hai ngôn ngữ ngay khi mới sinh.

- Tạo nhiều cơ hội cho trẻ được nghe ngôn ngữ thứ hai trong ngữ cảnh hàng  ngày giống như ngôn ngữ chính. Nghe là kỹ năng cực kỳ quan trọng trong  việc học ngôn ngữ. Ngôn ngữ được bắt đầu từ: - nghe - nói - viết. Ngay  từ nhỏ có thể cho trẻ nghe bằng những điệu ru, tiếng hát. Hiện nay có  rất nhiều nguồn tài liệu online cho cha mẹ lựa chọn nếu thực sự quan tâm  đến việc bảo tồn ngôn ngữ Việt cho con mình.

- Trẻ không nhất thiết phải hiểu ngay những gì chúng đang nghe: ngữ điệu,  âm thanh cảm xúc, cử chỉ … cũng giúp ích rất nhiều. Trẻ có thể chưa  hiểu hết nhưng có thể dùng khả năng suy đoán qua cử chỉ, cảm xúc của  người nói để hiểu được ý chính: ai ra lệnh hay đang đặt câu hỏi và đang  muốn nói về việc gì. Ví dụ: đứng lên, lấy cho mẹ cái bánh, con chó đang  sủa … Đó là điều kiện rất tốt để học ngoại ngữ thành công sau này.

- Bạn hãy nhớ rằng không cần thiết phải chú tâm dạy một ngôn ngữ nào đó  cho một trẻ tuổi mầm non. Trẻ học một cách thoải mái, tự nhiên nhờ khả  năng mà các nhà tâm lý học gọi là “tính hồn nhiên nhận thức (spontaneous  cognitive) không gò bó, không ngượng ngập . Tính này sẽ dần mất đi khi  trẻ học và ứng xử theo các quy tắc xã hội. Chính vì thế mà người lớn học  ngoại ngữ khó hơn trẻ em.

-  Nếu bạn là người nói được cả hai ngôn ngữ, hãy nói chuyện với trẻ bằng  cả hai ngôn ngữ. Đừng sợ trẻ bị lẫn lộn (confusing). Giai đoạn đó sẽ qua  mau không hại gì, chỉ giúp trẻ trở nên linh hoạt, chuyển dịch ý tưởng  nhanh hơn mà thôi.

Xin tóm tắt dùm cho bạn đọc 10 lý do nên cho trẻ nhỏ học thêm một ngôn ngữ (đính kèm phần tiếng Anh):

1- You can speak to more people - Bạn có thể nói chuyện được với nhiều người hơn.

2- It grows kid’s brain - Giúp tăng trưởng trí não trẻ em .

3- It boosts test scores in core subjects - Nâng cao điểm thi trong các môn học chính.

4- It boosts kids’ abilities in their native language - Nâng cao khả năng thông thạo ngôn ngữ chính của trẻ em.

5- It’s easier to acquire foreign language as a child - Giúp trẻ học ngôn ngữ thứ hai dễ dàng hơn khi còn nhỏ.

6- It helps prevent age-related cognitive decline - Giúp tránh được sự thoái hóa về nhận thức ở tuổi cao niên.

7- It boosts cross-cultural understanding - Nâng cao hiểu biết đa văn hóa.

8- It boosts career opportunities & salaries - Nâng cao cơ hội tìm việc và có mức lương cao hơn.

9- It makes travel more fun - Giúp cho những cuộc du lịch vui vẻ hơn.

10- It can connect kids to their heritage - Giúp trẻ gắn bó với tiếng nói và văn hóa truyền thống của mình.

Xin quý phụ huynh đừng ngần ngại cho con em mình học tiếng Việt rất mến yêu và giàu đẹp của chúng ta nhé!